یک پژوهشگر اسطوره شناسی و مدرس دانشگاه بر این باور است که چشمه رسول الله (ص) در اقلید، جاذبه ای گردشگری است که با فرهنگ و تاریخ زندگی مردم در این منطقه واقع در شمال استان فارس در هم تنیده است.
سجاد شکری شنبه در گفت و گو با ایرنا درباره اهمیت آب برای مردم اقلید گفت: در اقلید از ادوار کهن تا امروز آب موجودیتی مقدس و دارای سرشتی جادویی و درمان بخش داشته است.
وی اظهار کرد: از جمله این آب ها در همسایگی امروز اقلید، چشمه ای است که امروزه با نام مقدس رسول الله(ص) شهرت یافته است و نام دیگر آن نیز رودخانه 'شکاب' است.
این مدرس دانشگاه فرهنگیان اقلید افزود: چشمه رسول الله(ص) اقلید بر اساس آثار سنگی موجود و همچنین موقعیت حساس آن هویتی پیشا تاریخی دارد.
شکری ادامه داد: با توجه به تغییراتی که بشر در ادوار کهن و پیش از اسلام در این چشمه از نظر ساخت و ساز سنگی و مسیر خروج و هدایت آب چشمه داشته است به آسانی می توان به اهمیت این چشمه در زندگی تاریخی و آیینی ساکنان اقلید پی برد.
مدرس دانشکده هنر و معماری دانشگاه شیراز در ادامه به تپه ای تاریخی به نام تل قلات که در نزدیکی این چشمه واقع شده است و آثاری خاص و منحصر به فرد از ادوار باستانی به ویژه عصر ساسانیان نظیرحوضچه دختر گبر،کتیبه سنگی،و استودان(استخوان دان)در آن موجود است، اشاره کرد.
وی گفت: نزدیکی و جغرافیای ممتاز اقلید در نقشه تاریخی و دینی امپراطوری های هخامنشی و ساسانی به عنوان یکی از بلوک ها (ولایتهای مستقل)،این تپه باستانی حکایت گر و کانون انجام بسیاری از مناسک دینی مربوط به زندگی آن جهانی و آیین های خاص مذاهب پیش از اسلام بوده است.
او ادامه داد : با توجه جایگاه ویژه آب در ادیان کهن ایران، این چشمه در آن دوران کانون برگزاری تجمعات مهم دینی،سیاسی و جشن های تقویمی فراوانی بوده است.
شکری می گوید : آثار گود برداری، حفاری و حجاری کوه با ابزار فلزی چون چکش و قلم و وجود تکه سنگهای سنگین با برش منظم و هندسی و تخت گاه های مسطح سنگی و برش دایره ای و دقیق بخشی از کوه محل خروج آب چشمه همگی گویای اهمیت و جایگاه این آب مقدس در ادوار هخامنشی و ساسانیان می باشد.
این مدرس دانشگاه افزود: این چشمه با آثاری از این دست مانند 'سراب ناوه کش' در شهرستان چگنی لرستان متعلق به دوره ساسانی،'گرداب سنگی' خرم آباد از دوره ساسانی،'سراب نیلوفر' و 'طاق بستان' کرمانشاه متعلق به عصر هخامنشیان است که همگی با نام چشمه های آب مقدس در منابع ذکر شده اند.
شکری ادامه داد: آثار سنگی به جای مانده مانند سنگ دلدل در کنار این چشمه نشان می دهد که محلی برای نرم نمودن حبوبات و غله جهت پخت آش های مقدس توسط زنان و دختران بدون حضور مردان وجود داشته است که قدمت آن به 9 هزار سال پیش از میلاد بازمی گردد.
این پژوهشگر اظهار کرد: همیشه کشیدن و برداشت آب از چشمه و قنات بر عهده زنان بوده است و در دایره چنین زندگی ای مادر نقش آفرین اصلی آیین های مقدس مربوط به آب را داشت.
شکری با بیان این که با ورود اسلام به ایران حرمت و قداست آب از دین زرتشت در دین اسلام نمود دیگری پیدا کرد و عمومیت یافت، گفت: قداست آب این بار با استفاده از بن مایه های فرهنگ اسلامی پاس داشته شد و در باور ایرانیان شیعی مذهب آب کابین مهر بانوی بزرگ اسلام حضرت فاطمه زهرا(س) قلمداد شده که همچون گذشته آن را نمی آلودند و از کسی دریغ نمی داشتند.
وی با اشاره به اهمیت آب در قرآن کریم تصریح کرد: در قرآن کریم هشت آیه به صورت مستقیم و بیش از 60 آیه به صورت غیر مستقیم درباره آب وجود دارد و نیز در احکام اسلامی آب جایگاه ممتازی دارد .
این پژوهشگر گفت: در ادوار اسلامی آب چشمه رسول الله(ص) با جایگاهی رفیع ، نماد پاکی و طهارت و لطف خداوندی به حیات خود ادامه داد و همچنان شاهد برگزاری مناسک و آیین هایی بوده است و ازسویی دقیق ترین محاسبات تقسیم آب جهت آبیاری مزارع و باغ ها در این چشمه صورت گرفته است.
شکری با اشاره به اینکه امروزه این چشمه اساطیری به همت شهرداری اقلید به تفرجگاهی زیبا تبدیل شده است، گفت: امیدواریم در کنار ساخت و سازهای انجام شده ناخواسته سبب تخریب و از بین رفتن این سند فرهنگی و تاریخی عظیم در حوزه مردم شناسی اقلید نشویم.
خبرنگار: سید مهدی مرتضوی
