مصاحبه با جناب آقای مسعود امیری فرماندار اسبق شهرستان اقلید و شیراز و مدیر کل گنجینه اطلاعات مجمع تشخیص مصلحت نظام جهت آشنایی بیشتر با سند توسعه شهرستان اقلید
با عرض سلام خدمت جناب آقای مسعود امیری، از نویسندگان سند توسعه شهرستان اقلید. لطفا بفرمائید هدف از تهیه سند توسعه شهرستان چیست و این سند چه آینده‌ای را برای شهرستان اقلید متصور است؟
به نام خدا و با سلام خدمت عزیزان شرکت کننده درهمایش ، این همایش فرصتی استثنایی دراختیار ما قرار داد تا به یکی از کلیدی ترین مسایل و نیازهای تاریخی منطقه بپردازیم. میدانید نظام برنامه ریزی جمهوری اسلامی ایران ، بخشی است به همین دلیل تا بحال اقداماتی که صورت گرفته مبتنی بر برنامه‌ریزی بخشی بوده است . برنامه‌ریزی بخشی لزومأ منجر به توسعه همه جانبه و متوازن نمی‌شود همانطور که ملاحظه می‌فرمائید اقدامات زیادی در زمینه‌های فرهنگی اجتماعی ، اقتصادی عمرانی و ارائه انواع خدمات، بعد از انقلاب اسلامی صورت گرفته اما همچنان عدم توازن و ضعف‌هایی را در بخش‌های مختلف مشاهده می کنیم وملاحظه می کنید که این اقدامات منجر به توسعه پایدار نشده است. دلیلش هم این است که در برنامه‌ریزی بخشی پتانسیل‌ها و ضعف‌های یک منطقه بصورت یک جا برآورد و تحلیل نمی‌شود تا براساس آن هدف گذاری صورت گرفته واقدامات سامان بگیرد. لذا جهت خروج از وضعیت کنونی ، همراه با نخبه‌های شهرستان در جلسات متعددی به این نتیجه رسیدیم که بهتر است سند توسعه شهرستان تهیه شود.
تدوین سند توسعه بر اساس آمایش سرزمین و برنامه ریزی منطقه ای ، ادبیاتش با برنامه‌ریزی بخشی متفاوت است در این نوع برنامه نویسی شما باید با دید آمایشی وجامع مسائل را ببینید. به همین دلیل و با چنین رویکردی حدود دو سال تعداد زیادی از کارشناسان تلاش کردند تا سند توسعه شهرستان را تدوین کنند. با این سند اتفاق مهمی که خواهد افتاد این است که توانمندی‌ها و مزیت‌ها- محدودیت‌ها و چالش‌های شهرستان در تمام بخش‌ها احصاء خواهد شد و براساس آن راهبردهای کلیدی و سیاست های توسعه شهرستان استخراج می شود تا دستگاه‌های اجرایی با نگاه به آن ها اقدامات خود را سامان بدهند.
مهمترین دست آورد و هدف سند توسعه شهرستان در بخش های مختلف چیست؟
در تدوین سند در واقع اهداف مهمی را مد نظر داریم و دست آوردهایی هم برای این اهداف مورد انتظار است. هدف اولیه ما گفتمانی است، همین که نیروهای نخبه شهرستان بر روی سند توسعه بحث می‌کنند این خود یک گفتمان جدید است، تا کنون چنین بحثی صورت نگرفته و این گفتمان قطعا ادبیات جدید ی ایجاد خواهد کرد و تحولی در سطح فکر، اندیشه و خرد ورزی بوجود خواهد آمد. این یکی از دست آوردهای مهم این رویکرد است که به محض مطرح شدن ایجاد خواهد شد. نکته دوم هماهنگی‌های بین بخشی برای اقدامات است که این بحث هم موجب در نظر گرفته شدن فضاها و پتانسیل‌های شهرستان می‌شود. نکته مهم دیگر اینکه گرایش توسعه شهرستان را ما استخراج خواهیم کرد .به عنوان مثال ما در بررسی‌های خود به این نتیجه رسیدیم که پتانسیل اول اقلید گردشگری است و به لحاظ طبیعت و مزیت‌هایش ، بایستی روی آن سرمایه گذاری بشود. ایجاد صندوق توسعه و شرکت عمران و توسعه شهرستان از جمله مسائلی هستند که با تدوین این سند ایجاد خواهد خواهد شد.تاکید بر مدیریت صحیح و بهره برداری اصولی از منابع پایه و اعلام شهرستان به عنوان شهرستان سبز، توجه به زیر ساخت‌های تجاری ، صنایع تبدیلی و دستی و بالا آوردن دو محصول شهرستان به عنوان محصولات مهم از اهداف این سند هست.
جناب آقای امیری ضمانت اجرای سند چیست و چگونه می توان از پراکنده‌کاری و هدر رفت منابع جلوگیری کرد؟
اگر بخش‌های مختلف را با سند درگیر نکنید اجرای سند اتفاق نخواهد افتاد. نمی‌شود سند را منتزع از دستگاه‌ها و بخش‌های مختلف تصور کرد. خوشبختانه در تدوین این سند نماینده محترم مجلس بصورت فعال و خیلی دلسوزانه مشارکت داشتند. فرماندار شهرستان، معاون ایشان، امام جمعه محترم و دستگاه‌های اجرایی در بخش‌های مختلف نقش آفرینی کردند و نقطه نظرات خود را در سند اعمال کردند تا یک نقشه راه برای اقدامات بعد از این داشته باشند و با مبنا قرار دادن سند، اقدامات و سرمایه گذاری‌ها را سامان بدهند. خوب این خودش یک ضمانت اجرایی ایجاد میکند یعنی اگر این باور در بخش‌های مختلف نبود این اقدام صورت نمی‌گرفت. پس انگیزه اجرا موجب می‌شود سند را بدقت مطالعه در اجرا مد نظر قرار گیرد.برای اینکه این سند در جایگاه خودش قرار بگیرد شورای برنامه ریزی شهرستان این سند را دوباره بررسی خواهد کرد و به عنوان سند پیشنهادی خودش به مقامات استان ارائه خواهد داد تا سیر مراحل قانونی تصویب و ابلاغ آن طی شود. در استان هم واقف هستیم که اقداماتی برای تدوین سند توسعه صورت می‌گیرد اما بایستی تلفیقی از اقدامات استان و این سند بعمل بیاید وقتی این اتفاق بیافتد و نماینده محترم مجلس به عنوان کسی که در قوه مقننه حضور دارد و همچنین مقامات اجرایی این شهرستان خودشان درگیر اجرای این سند باشند و مراحل تصویبش را در استان پیگیری کنند خود بخود سند ضمانت اجرایی پیدا خواهد کرد..
آیا با وجود اسناد بالا دستی نظیر سیاست های کلان نظام در بخش‌های مختلف و برنامه 5 ساله نیاز به سند توسعه شهرستان اقلید هست؟
هیچ تعارضی بین این دو وجود ندارد. اسناد بالای دستی از سیاست‌های کلان نظام و سیاست‌های ابلاغی مقام معظم رهبری در برنامه‌های توسعه و چشم انداز نظام جمهوری اسلامی این‌ها اسنادی هستند که از آنها در تدوین این سند کمک گرفته ایم. مشکل این هستش که تا کنون از پائین به بالا نوعا اطلاعاتی از بخش‌های مختلف شهرستان گرفته می‌شد و سپس در قالب بودجه کشور و سند سالانه مالی کشور نمود می‌یافت و پروژه‌ها تصویب می شد و آن را اجرا می‌کردند. ما برای اینکه این اقدامات همگونی پیدا کند و نظم بگیرد کل پتانسیل شهرستان را یکجا و با دید آمایشی مد نظر قرار دادیم و سند را تدوین کردیم تا بخش‌ها بر اساس این سند اطلاعاتشان را به مقامات بالا دستی خود بدهند.
با وجود سرمایه گذاری‌ها و تلاش‌های که در بخش‌های مختلف صورت گرفته چه خلأ و ضعفی شما را وادار میکند به بحث پیرامون توسعه بپردازین؟
اولا اقدامات انجام شده جهت توسعه منطقه، متوازن نبوده و ما هنوز عناصر فقر، محرومیت و عقب ماندگی را در اینجا به وضوح می‌بینیم. بنابراین تلاش‌هایی که در بخش‌ها صورت گرفته هنوز نتوانسته روح توسعه را در کالبد شهرستان بدمد. دوم این که غفلت‌های بزرگی وجود دارد و ما در بررسی سند توسعه متوجه شدیم که اصلا گرایش توسعه شهرستان اقلید بدلیل اینکه بین دو قله بلند کشور، قله بل و دنا واقع شده، طبیعت ییلاقی ویژه و بافت فرهنگی کاملا متنوعی که دارد بایستی گردشگری می‌بود بویژه آن کهبه زودی دو بزرگ راه شیراز - اصفهان و طریق الرضا (ع) از این شهرستان می‌گذرد .به علاوه ما در اینجا دو ایل بزرگ قشقایی و خمسه را داریم که خود جامعه‌ای با ویژگی‌های منحصر بفرد هستند، بافت روستایی ما بافت بکری است این همه در کنار بافت شهری سه جامعه با گویش و فرهنگ های متنوع ایجاد کرده‌اند، اقلیمی به این زیبایی با این تنوع به علاوه اینکه اقلید در مرکز دایره‌ای به شعاع حدود صد کیلومتر که در محیط این دایره قطب‌های گردشگری کم نظیر و جهانی شیراز، اصفهان، یزد و کهگیلویه و بویراحمد هستند قرار گرفته است و این شهرستان را در موقعیتی ممتاز به لحاظ زمینه‌های سرمایه گذاری در ارائه خدمات گردشگری در مقیاس منطقه‌ای و ملی و همچنین جذب گردشگر در زمینه طبیعت‌گردی قرار داده است. عشق به اهل بیت و رابطه عمیق مردم با قرآن و خاندان نبوت تا جایی که اقلید را به شهر امام زمان معروف ساخته از اعجاز وجلوه‌های بی بدیل معنوی شهرستان است. اما درپاسخ به این سوال که با توجه با این ظرفیت ها اینده چگونه خواهد بود برنامه ریزی بخشی عاجز مانده و کمترین توجهی به این موضوعات نشده است.
مراحل تدوین سند چه بود و تدوین سند چه مدت به طول انجامید؟
بررسی این سند از دوسال پیش با همت نخبگان و کارشناسان شهرستان مستقر درتهران که ذکر نام این عزیزان در این مجال نمی‌گنجد و با حمایت نماینده محترم مجلس جناب آقای طاهری آغاز گردید، شورای اجرایی تشکیل شد و دو کمیته اقتصادی و فرهنگی- اجتماعی زیر نظر این شورا تشکیل شد و مسئولیت تدوین سند در این دو بخش را بعهده گرفتند. سند در شورا مورد بحث و بررسی قرار گرفت تا سال جاری که سند در حد قابل قبولی آماده شد و برای مقامات شهرستان ارسال شد در کارگروه‌هایی که در سند پیش‌بینی شده در شهرستان موضوع مورد بحث و بررسی قرار گرفت و نقطه نظرات مسئولین شهرستان در سند اعمال شد و تا کنون که همایش برگزار می شود سند مسیر تکامل را پیموده است و البته برگزاری همایش به این معنی نیست که سند دیگر نهایی شده است، ما همچنان باب تکمیل سند را باز میگذاریم و بعد از این همایش هم آماده هستیم تا نقطه نظرات نخبگان را بگیریم و در آن اعمال کنیم ببینید ، تئوری‌های مختلفی وجود دارد ، ولی ما یکی از بهترین روش‌ها را در تدوین سند بکار گرفتیم و شهرستان را در پنج محیط مورد بررسی قرار دادیم 1- محیط طبیعی شهرستان مانند اقلیم، آب و هوا ، منابع پایه ، تفرجگاه‌ها و محیط زیست 2- محیط اقتصادی شهرستان مانند کسب و کار، تولید، درآمد وسرمایه گزاری3-محیط فرهنگی – اجتماعی و ظرفیت ها و مسایل خاص آن 4 -محیط نهادی و مدیریتی ، بویژه ما این محیط را زیر ذره بین قرار دادیم و برای آن چشم انداز نوشتیم و به اهمیت آن در توسعه اذعان داریم . وآخرین محیط 5 - محیط سیاسی –امنیتی و قضایی است که البته جزئیات آن در سند بحث نشده و بعدا پیوست سند خواهد شد.
