شهر > محیط زیست ایران - اسدالله افلاکی:
آنها ۲۳نفر بودند؛ ۲۳نفری که دل در گرو حفاظت از طبیعت بی‌رمق ایران داشتند و حالا مجالی شده بود برای ناگفته‌هایشان.
برخي از آنها لباس هميار طبيعت بر تن داشتند و دراين ميان يكي از آنها با لباس زيباي چوپاني در نشست حاضر شده بود. اين 23نفر با كوله باري از تجربه و دانش بومي 31 ارديبهشت ماه گذشته در دفتر مركزي سازمان جنگل‌ها ومراتع گردهم آمده بودند تا تجارب خود را از چگونگي حفاظت از طبيعت با بالاترين مقام سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخيزداري كشور در ميان بگذارند. مهم‌ترين درخواست آنها در اين نشست حل معضلات موجود بر سر راه حفاظت از طبيعت بود.
نظر توكل، مرتع‌دار نمونه از استان گلستان در اين نشست از ضرورت حفظ مراتع كشور سخن گفت و افزود: مرتع‌داران نياز به حمايت دارند و در اين راستا وام‌هاي كم بازده مي‌تواند كارساز باشد تا در زمان خشكسالي كه مراتع خشك مي‌شود آنها با مشكل مواجه نشوند.
مظفر افشار، خير نمونه منابع طبيعي از استان لرستان- خرم‌آباد كه 30سال است در حوزه جنگل و بلوط كار مي‌كند، آموزش را مهم‌ترين راهكار حفاظت از طبيعت دانست و گفت: هيچ كاري به اندازه آموزش جواب نمي‌دهد. ما تا امروزبه دانش‌آموزان 48مدرسه آموزش داده‌ايم و اميدواريم با تداوم اين روند دانش‌آموزان 100مدرسه را آموزش بدهيم.
بهرام روزبه، مجري نمونه كشوري در حوزه بيابان‌زدايي و تثبيت شن از استان خراسان رضوي - نيشابور كه به شيوه‌اي متفاوت به جنگ بيابان‌زايي رفته است، گفت: در مسيري به طول 20كيلومتر گونه‌هاي گياهي سازگار با بيابان را غرس كردم. اين كار نه‌تنها براي جلوگيري از خسارت ناشي از بيابان‌زايي مؤثر بود كه سبب ايجاد رطوبت هم شد. اين اقدام باعث رشد بهتر درختان پسته در منطقه شد و اكنون الگويي براي صاحبان باغ‌هاي پسته در منطقه شده است؛ به‌طوري كه دانشجويان و دانشگاهيان از اين اقدامات بازديد مي‌كنند.
او پيشنهاد كرد براي مقابله با بيابان‌زايي از درخت سنجد استفاده شود زيرا سنجد گونه‌اي مثمر است. براين اساس علاوه بر تثبيت خاك و جلوگيري از فرسايش خاك، اگر از گونه خوب سنجد استفاده شود مي‌تواند منبعي درآمدزا براي جوامع محلي در منطقه باشد.
غلامحسين صفايي، مجري بهره‌بردار جنگل و مرتع (گياهان دارويي)استان كهگيلويه و بوير احمد نبود سازوكار براي فروش گياهان دارويي را مانعي بر سر راه اين معيشت جايگزين براي حاشيه‌نشينان جنگل دانست و گفت: ما براي گياهان دارويي بازاريابي نداريم درحالي‌كه اگر بازاريابي وجود داشته باشد مي‌توانيم از 100هكتار يك ميليارد تومان گياهان دارويي برداشت كنيم.
ابوبكر مرادي، مجري نمونه كردستاني به مشكل آتش‌سوزي در رويشگاه‌هاي طبيعي اشاره كرد و يادآور شد: گردشگري بي‌ضابطه يكي از عوامل اصلي بروز آتش‌سوزي در عرصه‌هاي طبيعي است. براي جلوگيري از آتش‌سوزي بايد به مردم محلي آموزش بدهيم. علاوه براين ضروري است آنها را به تجهيزات اطفاي حريق مجهز كنيم.
خانم خوش خلق، صنوبر كار نمونه ملي مازندراني از شيوه برخورد مديران و كاركنان اداري انتقاد كرد و گفت: بايد اين شيوه برخورد و اين نگاه اصلاح شود.
خانم زهرا عرفاني آقايي، صنوبر‌كار نمونه خراسان رضوي هم گفت: با آنكه من بهترين صنوبر كار هستم اما وقتي آب خواستم به من ندادند الان هم اگر آب ندهند صنوبرها خشك مي‌شود.
غلامرضا باراني، چوپان نمونه از خراسان جنوبي به مشكل بي‌توجهي دامداران به زمان ورود دام به مرتع و خروج از آن اشاره كرد و گفت: براي حفظ مراتع، ضروري است بر ورود وخروج دام در مرتع به‌طور جدي نظارت شود. او همچنين ساماندهي دام را به ضرر دامداران كوچ رو دانست و گفت كه دامداران براي دريافت وام با مشكل جدي مواجه هستند. تقاضاي ديگر او بيمه چوپانان بود.
محمد حسين ملايي، محافظ نمونه جنگل و مرتع از استان فارس- شهرستان اقليد بزرگ‌ترين مشكل براي حفاظت از جنگل را نبود تجهيزات عنوان كرد وگفت كه هيچ امكاناتي براي حفاظت در اختيار ندارد. او گفت كه حتي يك موتورسيكلت ندارم كه بتوانم با آن جنگل را پايش كنم. ضمن آنكه وقتي دچار حادثه مي‌شوم بايد خرج دوا و درمانم را خودم بپردازم. حقوقي هم دريافت نمي‌كنم و در واقع هيچ حمايتي وجود ندارد.
كريم كلانتري، مديرعامل شركت تعاوني مرتع‌داران استان فارس - شهرستان خرامه به نقش مؤثر تعاوني‌ها در حفاظت از منابع طبيعي اشاره و تأكيد كرد: اگر شركت‌هاي تعاوني آموزش ببينند مي‌توانند ضمن بهره‌برداري مطلوب از منابع طبيعي از آن به بهترين وجه حفاظت كنند.اگر در بخش گياهان دارويي يك مركز ايجاد شود كه به‌صورت تضميني محصولات را خريداري كند بخش عمده مشكلات دراين زمينه برطرف مي‌شود.
او گفت كه در بسياري از عرصه‌هاي طبيعي معدنكاران مشغول بهره‌برداري از معادن هستند و بيشترين سود را مي‌برند. به‌عنوان نماينده اتحاديه استان فارس تقاضا مي‌كنم سازوكاري ايجاد شود كه ما بتوانيم معدني را كه شناسايي و كشف كرده‌ايم فعال كرده و سودآن را براي حفاظت از منابع طبيعي هزينه كنيم.
خانم زهرا سلطان‌پناه، مديرعامل افتخاري و احيا‌گرمنابع طبيعي از يزد هم گفت: با مشاركت زنان حدود 500هكتار از مراتع استان را احيا كرديم، در 250هكتار بذر آنغوزه كاشتيم و سود حاصله از آن را صرف احياي منابع طبيعي روستا كرديم؛ ازجمله 4هكتار پارك آبخيز احداث كرديم اما در تمام اين مدت منابع طبيعي منطقه(شهرستان بهاباد) هيچ حمايتي از ما نكرد. اين ضعف فرهنگسازي است چرا كه اصلا آنها قبول ندارند كه زن‌ها وارد اين مسائل شوند.
عليرضا پيران، خير نمونه منابع طبيعي از كردستان هم پيشنهاد جالبي را مطرح كرد. او خطاب به رئيس سازمان جنگل‌ها ومراتع گفت كه تفاهمنامه‌اي با ثبت‌احوال امضا كنيد كه با به دنيا آمدن هر نوزاد يك درخت به نام آن نوزاد كاشته شده و حراست و حفاظت از آن به‌عهده خانواده كودك گذاشته شود. اگر اين طرح در كشور اجرا شود تحولي بزرگ در احياي پوشش گياهي ايجاد خواهد شد. اهداي كتاب آموزشي مرتبط با حفاظت از طبيعت به دانش‌آموزان از ديگر پيشنهادهاي اين خير نمونه بود. او همچنين خواستار حمايت جدي از خادمان طبيعت شد وگفت: حداقل مي‌توانيد خادمان طبيعت را بيمه كنيد؛ گرچه من نيازي به بيمه ندارم و 27سال است كه بيمه خودفرما دارم.
ابوالقاسم گرنامي‌خليلي، مجري طرح‌هاي جنگلي از مازندران- بهشهر هم دراين نشست با اشاره به اينكه اجراي طرح تنفس جنگل باعث بيكاري مي‌شود، گفت: بايد همزمان با ا جراي اين طرح، طرح‌هاي جايگزين اجرايي شود. او به معضل گردشگري بي‌ضابطه در جنگل‌هاي شمال كشور اشاره كرد و افزود: روزهاي پنجشنبه گردشگران تمام حاشيه‌هاي جنگل را اشغال مي‌كنند و درنتيجه اگر آتش‌سوزي اتفاق بيفتد امكان مهار آن وجود ندارد.
خليلي همچنين به اشغال چشمه‌هاي جنگلي توسط افراد حقيقي و حقوقي اشاره كرد وگفت: برخي شركت‌ها و افراد با نفوذ، تمامي چشمه‌هاي جنگلي را به نفع خود مصادره كرده و اين آب را كه حق مسلم حيات وحش است به باغ‌هاي خود منتقل كرده‌اند.بارها به مسئولان نامه نوشته‌ايم اما كسي توجهي نمي‌كند.
عبدالله عبداللهي، مرتع‌دار نمونه كشوري از استان لرستان - اليگودرز حمايت قاطع از حافظان طبيعت را خواستار شد وگفت: بايد از كساني كه براي حفظ پوشش خاك تلاش مي‌كنند، دفاع شود. او همچنين به نقش تبليغ براي منابع طبيعي اشاره كرد و گفت:بايد با تبليغ از رسانه‌ها و به‌خصوص صدا‌وسيما مردم را از اهميت منابع طبيعي آگاه و آنها را به حفظ طبيعت تشويق وترغيب كنند.
- درخواست چوپان نمونه لرستاني
محمدباقر قيتولي، چوپان نمونه لرستاني شهرستان سلسله هم كه با لباس چوپاني در نشست حاضر شده بود، گفت: تقاضاي من اين است كه با متخلفان و خاطيان برخورد جدي شود. ما متخلفان را به دادگاه معرفي مي‌كنيم اما دادگاه آنها را مرخص مي‌كند. با اين شرايط چطور مي‌توانيم مراتع و جنگل را احيا كنيم؟
- عاشق طبيعت
هوشنگ رضايي، قرقبان وحافظ افتخاري جنگل ومرتع از استان خراسان رضوي، حفاظت از طبيعت را مهم‌ترين هدف زندگي خود عنوان كرد وگفت: بيش از 8سال است كه به‌صورت افتخاري و بدون هيچ حقوق و مزايايي از جنگل كال خاكي باغ كشمير حفاظت مي‌كنم. هر روز از صبح تا شب مشغول گشتزني هستم زيرا اگر لحظه‌اي جنگل را رها كنم آن را تخريب مي‌كنند.او گفت: مشكل عمده منطقه ما دام مازاد در مراتع است. 4روستا در منطقه ما وجود دارد و هر روستا 20تا 30هزار گوسفند دارد. اين تعداد گوسفند باعث نابودي مراتع شده‌اند و الان ديگر از مرتع چيزي باقي نمانده است.وقتي از او پرسيده شد كه معيشت روزانه‌ا‌ش را چگونه تأمين مي‌كند، گفت كه عاشق طبيعت است و با وجود تنگدستي و سختي‌هاي معيشتي لحظه‌اي از حفاظت از طبيعت غافل نمي‌شود.
